# 63

grudzień 2015

ISSN 2353-8880

pobierz PDF Rozpatrywanie skarg indywidualnych
z zakresu ubezpieczeń gospodarczych wpływających do Rzecznika Ubezpieczonych w okresie od 01.01.2015 r. do 10.10.2015 r.

W okresie od 01.01.2015 r. do 10.10.2015 r. Rzecznik Ubezpieczonych otrzymał 11 612 pisemnych skarg zgłaszanych w indywidualnych sprawach z zakresu problematyki ubezpieczeń gospodarczych (Tabela nr 1). Analizując pisemne skargi kierowane do Biura Rzecznika w indywidualnych sprawach nadal można zaobserwować pewne nieprawidłowości występujące na rynku ubezpieczeniowym. Oznacza to, iż skala nierespektowania prawa przez część podmiotów rynku ubezpieczeniowego względem poszkodowanych jest nadal znacząca.

W przedstawianym okresie sprawozdawczym zaobserwowano również duże zainteresowanie innymi formami kontaktów z Biurem Rzecznika Ubezpieczonych (poradnictwo telefoniczne, poradnictwo e-mailowe, strona internetowa oraz kontakt za pośrednictwem portalu społecznościowego Facebook).

Tabela nr 1
Podział skarg z zakresu ubezpieczeń gospodarczych
kierowanych do Rzecznika Ubezpieczonych w okresie 01.01.2015 r. – 10.10.2015 r.

Lp.

Podział skarg

Liczba

%

1.

Dział I – Ubezpieczenia na życie

3141

27,1

2.

Dział II – Pozostałe ubezpieczenia osobowe oraz ubezpieczenia majątkowe

8387

72,2

3.

Brak właściwości Rzecznika Ubezpieczonych

84

0,7

4.

Ogółem

11 612

100

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

W okresie 01.01.2015 r. – 10.10.2015 r. skargi kierowane do Rzecznika Ubezpieczonych napływały zarówno bezpośrednio od osób ubezpieczonych, ubezpieczających, uposażonych i uprawnionych z umowy ubezpieczenia – 8097 spraw (69,7%), jak też za pośrednictwem pełnomocników i innych podmiotów – 3515 spraw (30,3%) (Wykres nr 1).

Tematyka skarg z zakresu ubezpieczeń gospodarczych

W przedstawianym okresie sprawozdawczym – podobnie jak w minionych latach, najliczniejsza grupa skarg, odnosiła się do ubezpieczeń komunikacyjnych – 5370 skarg, co stanowiło 46,2% ogółu spraw. Wśród nich najwięcej spraw odnotowano na obowiązkowe ubezpieczenie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych – 4419 skarg (38,1%).

Najczęściej zgłaszane zastrzeżenia dotyczyły uzyskania pełnej rekompensaty za wynajem pojazdu zastępczego oraz sposobu likwidacji szkody, poprzez nieuprawnione kwalifikowanie jej jako szkody całkowitej. Skarżący wskazywali, iż ubezpieczyciele często zaniżają wartość pojazdu w stanie sprzed szkody, a zawyżają wartość wraku/pozostałości, nie udzielając jednocześnie pomocy w ich zbyciu za ustaloną przez zakład ubezpieczeń cenę. Zgłaszane problemy dotyczyły również m.in. prawa osoby poszkodowanej do decydowania o wyborze części stosowanych do naprawy pojazdu, zasadności stosowania przez ubezpieczycieli amortyzacji części, problematyki wypłaty odszkodowania z tytułu utraty wartości handlowej pojazdu, kosztów związanych z holowaniem i parkowaniem pojazdu, żądania przedstawienia faktur źródłowych stwierdzających rodzaj i źródło nabycia części zamiennych stosowanych przy naprawie pojazdu oraz obniżania przez zakład ubezpieczeń stawek za roboczogodziny.

Natomiast w odniesieniu do szkód na osobie najczęściej pojawiały się zarzuty dotyczące ustalania na zbyt niskim poziomie świadczeń odszkodowawczych, dochodzonych w ramach obowiązkowego ubezpieczenia OC sprawcy szkody – w tym mieszczą się zarówno zarzuty dotyczące zaniżenia procentu uszczerbku na zdrowiu, zbyt niskiej kwoty zadośćuczynienia za doznaną krzywdę oraz zaniżenia stosownego odszkodowania w przypadku znacznego pogorszenia sytuacji życiowej po śmierci osoby najbliższej oraz zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę przyznawanego najbliższym członkom rodziny zmarłego.

Wysoką pozycję w zakresie liczebności skarg w grupie ubezpieczeń komunikacyjnych zajmowały ubezpieczenia autocasco (688 spraw – 5,9%).

Najczęściej podnoszone zarzuty w skargach dotyczyły sporu co do wysokości przyznanego odszkodowania, zapisów o.w.u. skutkujących całkowitą odmową wypłaty odszkodowania oraz interpretacji przepisów ubezpieczeniowych. Sprawy z tego zakresu odnosiły się także do problemów związanych z likwidacją skutków zdarzenia metodą szkody całkowitej, które często wynikały z mało starannego i profesjonalnego określenia wartości pojazdu przy zawieraniu umowy ubezpieczenia i przy likwidacji szkody.
Kolejne miejsce w grupie ubezpieczeń komunikacyjnych – z uwagi na liczbę spraw – zajmowały skargi dotyczące roszczeń regresowych zakładów ubezpieczeń – 89 skarg (0,8%).

Ponadto część skarg dotyczyła Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego, w tym najczęściej odmowy uznania w całości lub w części zasadności zgłaszanych roszczeń odszkodowawczych – 29 skarg (0,2%) oraz nakładania opłat tytułem niedopełnienia obowiązku zawarcia umowy obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych (47 skarg – 0,4%).

Pozostałe wystąpienia skarżących w grupie ubezpieczeń komunikacyjnych dotyczyły ubezpieczeń następstw nieszczęśliwych wypadków kierowcy i pasażerów – 56 skarg (0,5%), ubezpieczeń assistance – 16 skarg (0,1%), ubezpieczeń Zielonej Karty – 12 skarg (0,1%), ubezpieczeń szyb samochodowych – 9 skarg (0,1%) oraz ubezpieczeń kosztów naprawy pojazdu – 5 skarg (Tabela nr 2).

Tabela nr 2
Tematyka skarg z zakresu ubezpieczeń gospodarczych
wpływających do Rzecznika Ubezpieczonych w okresie 01.01.2015 r. – 10.10.2015 r.

Tematyka skarg

Liczba

%

DZIAŁ IUbezpieczenia na życie

3141

27,1

Ubezpieczenia zawarte przed 1989 r. (tzw. stary portfel)
Ubezpieczenia zawarte po 1989 r.:

  • Ubezpieczenia wypadkowe i chorobowe (z opcją NNW)
  • Ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym
  • Ubezpieczenia na życie
  • Ubezpieczenia posagowe, zaopatrzenia dzieci
  • Ubezpieczenia rentowe
  • Brak danych

18
3123

1396
936
760
13
6
12

0,2
26,9

12,0
8,1
6,5
0,1
0,1
0,1

Dział II – Pozostałe ubezpieczenia osobowe oraz ubezpieczenia majątkowe

8387

72,2

Ubezpieczenia komunikacyjne:

  • OC
  • AC
  • NNW kierowcy i pasażerów
  • Assistance
  • Zielona Karta
  • Ubezpieczenia szyb samochodowych
  • Ubezpieczenia kosztów naprawy pojazdu
  • Regres (dot. szkód komunikacyjnych)
  • UFG (dot. likwidacji szkód)
  • UFG (kary i regres)

5370
4419
688
56
16
12
9
5
89
29
47

46,2
38,1
5,9
0,5
0,1
0,1
0,1
0,0
0,8
0,2
0,4

Ubezpieczenia OC (pozostałe):

  • OC przedsiębiorcy
  • OC w życiu prywatnym
  • OC wykonywanego zawodu
  • OC przewoźnika
  • OC statków powietrznych i morskich

1075
907
103
48
15
2

9,3
7,8
0,9
0,4
0,1
0,0

Ubezpieczenia mienia:

  • Ubezpieczenia mienia osób fizycznych
  • Ubezpieczenia mienia przedsiębiorstw
  • Assistance
  • Ubezpieczenia cargo mienie w transporcie

478
406
65
6
1

4,1
3,5
0,5
0,1
0,0

Ubezpieczenia sprzętu gospodarstwa domowego i nowo zakupionego sprzętu

413

3,6

Ubezpieczenia NNW:

  • Ubezpieczenia NNW
  • Ubezpieczenia NNW młodzieży szkolnej

339
258
81

2,9
2,2
0,7

Ubezpieczenia rolne:

  • OC rolników
  • Obowiązkowe ubezpieczenia budynków wchodzących w skład gospodarstwa rolnego
  • Ubezpieczenia upraw
  • Ubezpieczenia mienia w gospodarstwach rolnych
  • Ubezpieczenia maszyn rolniczych
  • Ubezpieczenia zwierząt w gospodarstwach rolnych
  • UFG (dot. likwidacji szkód)
  • UFG (kary i regres)

250
130
79

26
8
3
1
2
1

2,2
1,1
0,7

0,2
0,1
0,0
0,0
0,0
0,0

Ubezpieczenia turystyczne:

  • Ubezpieczenia kosztów leczenia podczas pobytu za granicą
  • Ubezpieczenia kosztów rezygnacji z podróży
  • Ubezpieczenia bagażu
  • Ubezpieczenia kosztów leczenia dla cudzoziemców
  • Assistance
  • Ubezpieczenia opóźnienia/odwołania lotu

127
71
26
22
5
2
1

1,1
0,6
0,2
0,2
0,0
0,0
0,0

Ubezpieczenia kredytu i innych produktów bankowych:

  • Ubezpieczenia kredytu
  • Ubezpieczenia kart płatniczych i kont osobistych

59
58
1

0,5
0,5
0,0

Regresy (dot. pozostałych szkód)

29

0,2

Ubezpieczenia ryzyk finansowych

29

0,2

Gwarancje ubezpieczeniowe

11

0,1

Ubezpieczenia dziennego pobytu szpitalnego

7

0,1

Ubezpieczenia ochrony prawnej

5

0,0

Ubezpieczenia zwierząt w gospodarstwach domowych

4

0,0

Ubezpieczenia zdrowotne

3

0,0

Casco statków powietrznych i morskich

2

0,0

Ubezpieczenia maszyn budowlanych

2

0,0

UFG dot. upadłości

2

0,0

Ubezpieczenia ryzyk budowlanych

1

0,0

Ubezpieczenia krótkoterminowych należności eksportowych

1

0,0

Ubezpieczenia lotnicze

1

0,0

Upadłość zakładów ubezpieczeń

1

0,0

Brak danych

178

1,5

Brak właściwości Rzecznika Ubezpieczonych

84

0,7

Ogółem

11 612

100

W omawianej grupie ubezpieczeń znacząca liczba skarg odnosiła się do składek ubezpieczeniowych – 580 skarg (5,0%) (Tabela nr 3). Ubezpieczający skarżyli się przede wszystkim na: wezwanie przez zakład ubezpieczeń do zapłaty składek powstałych na skutek ponownej kalkulacji; występowanie tzw. podwójnego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych; problemy z uzyskaniem zwrotu niewykorzystanej części składki za ubezpieczenie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych w następstwie zbycia pojazdu; wysokość składek, w tym na konstrukcję taryf składek.

W przedstawianym okresie sprawozdawczym na drugim miejscu, pod względem liczebności znajdowały się skargi dotyczące ubezpieczeń na życie – łącznie 3141 spraw, co stanowiło 27,1% wszystkich spraw z zakresu ubezpieczeń gospodarczych, które w tym okresie wpłynęły do Biura Rzecznika Ubezpieczonych.

W ramach tych skarg wyróżniamy umowy zawarte przed 1989 r. przez Państwowy Zakład Ubezpieczeń a realizowane obecnie przez Powszechny Zakład Ubezpieczeń na Życie S.A. (tzw. stary portfel), których problematyka wiąże się ze zbyt niską kwotą ustalonego świadczenia z tytułu ubezpieczenia zaopatrzenia dzieci (tzw. ubezpieczenia posagowe) lub ubezpieczenia renty odroczonej. W niniejszej grupie skarg w okresie od 01.01.2015 r. do 10.10.2015 r. takich spraw odnotowano 18 (0,2%).

Drugi rodzaj umów z zakresu skarg dotyczących ubezpieczeń na życie to umowy zawarte po 1989 r. – łącznie takich skarg odnotowano 3123 (26,9%). Najliczniejsza grupa spraw z omawianego zakresu dotyczyła ubezpieczeń wypadkowych i chorobowych będących uzupełnieniem ubezpieczeń na życie – 1396 spraw (12,0%). Wysoka pozycja w tej grupie skarg dotyczyła ubezpieczeń na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym – 936 spraw (8,1%). Kolejne miejsce zajęły skargi dotyczące ubezpieczeń na życie – 760 spraw (6,5%), ubezpieczeń posagowych, zaopatrzenia dzieci – 13 spraw (0,1%) oraz ubezpieczeń rentowych – 6 spraw (0,1%).

Spory w grupie spraw ubezpieczeń działu I dotyczyły przede wszystkim odmowy uznania roszczenia przez zakład ubezpieczeń, gdy zdarzenie ubezpieczeniowe nie mieściło się w granicach ochrony gwarantowanej umową (np. nie wystąpił nieszczęśliwy wypadek wg definicji określonej w o.w.u.) lub z powodu zatajenia lub podania przez ubezpieczonego nieprawdziwych, bądź niepełnych informacji o stanie jego zdrowia przed zawarciem umowy ubezpieczenia. Dodatkowo w odniesieniu do umów ubezpieczeń na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym, w przypadku rezygnacji z umowy ubezpieczenia – stosowanie przez zakłady ubezpieczeń wysokich opłat likwidacyjnych. Pozostałe zarzuty podnoszone pod adresem zakładów ubezpieczeń odnosiły się m.in. do: wysokości świadczenia – w tym zaniżenia procentu uszczerbku na zdrowiu; zbyt niskiej wobec oczekiwań ubezpieczonego, bądź całkowitej odmowy wypłaty tzw. wartości wykupu polisy, proponowanej osobom wypowiadającym umowy w czasie ich trwania (tzw. wykup polisy), czy sporów wynikających z okoliczności towarzyszących zawarciu umowy ubezpieczenia, dotyczących przeważnie niewłaściwej oceny produktu przez ubezpieczających.

Kolejne miejsce w badanym okresie sprawozdawczym, pod względem liczby skarg zajmowały sprawy odnoszące się do ubezpieczenia OC – 1075 skarg (9,3%), w tym: OC z tytułu wykonywanej działalności i posiadanego mienia, OC w życiu prywatnym, OC z tytułu wykonywania zawodu, OC przewoźnika oraz OC statków powietrznych i morskich.

W skargach tych podnoszone były najczęściej zarzuty dotyczące odmowy wypłaty odszkodowania, motywowanej przez zakład ubezpieczeń brakiem ochrony ubezpieczeniowej wynikającej z zakresu zawartej umowy oraz zbyt niskiej kwoty ustalonego odszkodowania, wynikającej – zdaniem skarżących – z braku staranności w określaniu zakresu szkody, a także ze zbyt niskiej sumy gwarancyjnej.

Następna grupa skarg zawierała zarzuty odnoszące się do ubezpieczenia mienia na wypadek kradzieży z włamaniem, od ognia i innych zdarzeń losowych – 478 skarg (4,1%). Znaczna liczba tych spraw odnosiła się do nieprawidłowości w działaniach zakładów ubezpieczeń w sprawie likwidacji szkód zalaniowych, kradzieżowych oraz ogniowych. Przyczyną odmowy wypłaty odszkodowania przez zakład ubezpieczeń były najczęściej: brak ochrony ubezpieczeniowej będący konsekwencją zakresu ochrony wynikającej z zawartej umowy, wobec zdarzenia stanowiącego podstawę roszczenia oraz ustalenie przez zakład ubezpieczeń nieadekwatnej do rozmiaru szkody wysokości odszkodowania, co zdaniem skarżących wynikało z braku staranności w określaniu zakresu szkody.

Wysoką pozycję w zakresie liczebności skarg stanowiły ubezpieczenia sprzętu gospodarstwa domowego i nowo zakupionego sprzętu – 413 spraw (3,6%). Najczęściej podnoszone zarzuty dotyczyły odmowy uznania roszczenia przez zakład ubezpieczeń z uwagi na brak wystąpienia okoliczności objętych ochroną ubezpieczeniową (w szczególności w sytuacji, gdy zaistniałe zdarzenie nie spełniało definicji nieszczęśliwego wypadku zawartej w o.w.u.).

Kolejna grupa skarg dotyczyła ubezpieczeń następstw nieszczęśliwych wypadków – łącznie 339 spraw (2,9%), w tym 81 spraw (0,7%) odnosiło się do ubezpieczeń następstw nieszczęśliwych wypadków młodzieży szkolnej.

Przyczyną tych skarg były najczęściej problemy dotyczące odmowy przyznania świadczenia z powodu braku odpowiedzialności za zdarzenie, gdy – zdaniem zakładu ubezpieczeń – nie mieści się ono w granicach określonych warunkami umowy ubezpieczenia oraz sporów o wysokość świadczenia – w tym zarzuty dotyczące zaniżenia rozmiaru procentowego uszczerbku na zdrowiu, jak też zbyt niskiej kwoty przyznanego świadczenia.

W omawianym okresie sprawozdawczym odnotowano 250 spraw (2,2%) odnoszących się do problematyki ubezpieczeń rolnych. Wśród nich najwięcej skarg dotyczyło umów obowiązkowego ubezpieczenia OC rolników z tytułu posiadania gospodarstwa rolnego. Pozostałe wystąpienia skarżących dotyczyły: obowiązkowego ubezpieczenia budynków wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, ubezpieczeń upraw, ubezpieczeń mienia w gospodarstwach rolnych, ubezpieczeń maszyn rolniczych oraz ubezpieczeń zwierząt w gospodarstwach rolnych.

Ponadto część skarg dotyczyła Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego, w tym odmowy uznania w całości lub w części zasadności zgłaszanych roszczeń odszkodowawczych oraz nakładania opłat tytułem niedopełnienia obowiązku zawarcia umowy obowiązkowego ubezpieczenia OC rolników z tytułu posiadania gospodarstwa rolnego.

W grupie skarg odnoszących się do problematyki ubezpieczeń rolnych dominowały zarzuty dotyczące sporu co do wysokości przyznanego odszkodowania lub świadczenia, oddalenia roszczenia przez zakład ubezpieczeń w całości, opieszałości w prowadzonym postępowaniu likwidacyjnym, co prowadziło do nieterminowego zaspokajania roszczeń.

Dodatkowo w odniesieniu do umów obowiązkowego ubezpieczenia budynków wchodzących w skład gospodarstwa rolnego przyczyną skarg były m.in. nieprawidłowości w działaniach zakładów ubezpieczeń w odniesieniu do likwidacji szkód huraganowych, zalaniowych oraz ogniowych. W tej grupie skarg, znacząca liczba spraw dotyczyła także pomniejszenia należnego odszkodowania o stopień amortyzacji budynku liczony przez ubezpieczycieli od dnia posadowienia budynku, nie zaś tak jak stanowi ustawa – o jego faktyczne zużycie, które powinno być liczone od dnia rozpoczęcia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń do dnia powstania szkody.

Kolejna pozycja w badanym okresie sprawozdawczym, pod względem liczby skarg odnosiła się do ubezpieczeń turystycznych – 127 (1,1%). Wystąpienia skarżących w tej grupie spraw dotyczyły: ubezpieczenia kosztów leczenia podczas pobytu za granicą, ubezpieczenia kosztów rezygnacji z podróży, ubezpieczenia bagażu, ubezpieczenia kosztów leczenia dla cudzoziemców, ubezpieczenia assistance oraz ubezpieczenia opóźnienia/odwołania lotu.

Z analizy postępowań skargowych wynika, iż przyczyną skarg w grupie ubezpieczeń turystycznych była najczęściej odmowa przyznania odszkodowania lub świadczenia, motywowana przez zakład ubezpieczeń brakiem ochrony ubezpieczeniowej wynikającej z zakresu zawartej umowy, spory odnośnie wysokości odszkodowania lub świadczenia, wynikające przede wszystkim ze zbyt niskiej sumy ubezpieczenia, a także opieszałość w prowadzonym postępowaniu odszkodowawczym, co prowadziło do nieterminowego zaspokajania roszczeń.

Pozostałe grupy skarg nie przekroczyły 1% ogółu spraw, które wpłynęły do Biura Rzecznika Ubezpieczonych w omawianym okresie sprawozdawczym (szczegółowe dane przedstawia Tabela nr 2).

Zarzuty zawarte w skargach z zakresu ubezpieczeń gospodarczych
W okresie od 01.01.2015 r. do 10.10.2015 r., podobnie jak w minionych latach, zdecydowanie dominowały zarzuty zawarte w poniższych grupach (Tabela nr 3):

  • oddalenie roszczenia zgłaszanego z tytułu umowy ubezpieczenia – 4980 skarg (42,9%);
  • spór co do wysokości przyznanego odszkodowania lub świadczenia – 3359 skarg (28,9%);
  • sposób kształtowania taryf składek oraz zawartych w nich systemów zniżek i zwyżek (bonus/malus) zarówno w ubezpieczeniach obowiązkowych, jak i dobrowolnych; rozliczenia tytułem zwrotu niewykorzystanych części składek; wezwania do zapłaty przez zakład ubezpieczeń składek powstałych na skutek ponownej kalkulacji, występowanie tzw. podwójnego ubezpieczenia w odniesieniu do ubezpieczeń OC posiadaczy pojazdów mechanicznych oraz dodatkowo w odniesieniu do umów ubezpieczeń na życie w szczególności z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym zwrot zainwestowanych środków pieniężnych, bez potrącania jakichkolwiek opłat – łącznie 1329 skarg (11,4%);
  • opieszałość w postępowaniu odszkodowawczym – 727 skarg (6,3%).

Tabela nr 3
Zarzuty zawarte w skargach z zakresu ubezpieczeń gospodarczych wpływających do Rzecznika Ubezpieczonych w okresie 01.01.2015 r. – 10.10.2015 r

Lp.

Przyczyna skargi

Liczba

%

1.

Zaniżona wartość wykupu polisy
Dział I

190

1,6

2.

Nieprawidłowe zarządzanie polisą
Dział I

19

0,2

3.

Opieszałość w wykupie polisy
Dział I

8

0,1

4.

Odmowa wykupu wartości polisy
Dział I

8

0,1

5.

Oddalenie roszczenia
Dział I
Dział II

4980
1528
3452

42,9
13,2
29,7

6.

Spór co do wysokości przyznanego odszkodowania lub świadczenia
Dział I
Dział II

3359
390
2969

28,9
3,3
25,6

7.

Opieszałość w postępowaniu odszkodowawczym
Dział I
Dział II

727
67
660

6,3
0,6
5,7

8.

Składki:
Dział I
- wysokość, zwrot, wezwanie do zapłaty, odmowa przejęcia opłacania składek
Dział II
- podwójne ubezpieczenie (dot. OC posiadaczy pojazdów mechanicznych)
- wysokość, zwrot, wezwanie do zapłaty składki (dot. ubezpieczeń komunikacyjnych)
- wysokość, zwrot, wezwanie do zapłaty składki (dot. pozostałych ubezpieczeń)

1329
671

658
160
420
78

11,4
5,8

5,6
1,4
3,6
0,6

9.

Odmowa kontynuacji ubezpieczenia
Dział I
Dział II

35
22
13

0,3
0,2
0,1

10.

Interpretacja przepisów ubezpieczeniowych
Dział I
Dział II

83
35
48

0,7
0,3
0,4

11.

Procedury stosowane przez zakład ubezpieczeń
Dział I
Dział II

217
38
179

1,9
0,3
1,6

12.

Odmowa wglądu w akta
Dział I
Dział II

283
133
150

2,4
1,1
1,3

13.

Zmiana sumy ubezpieczenia
Dział I
Dział II

3
2
1

0,0
0,0
0,0

14.

Zmiana o.w.u. w trakcie trwania umowy
Dział I
Dział II

2
1
1

0,0
0,0
0,0

15.

Brak wyraźnej przyczyny skargi
Dział I
Dział II

57
12
45

0,5
0,1
0,4

16.

Inne przyczyny skargi
Dział I
Dział II

71
17
54

0,6
0,1
0,5

17.

Odmowa anulowania, zmniejszenia lub rozłożenia na raty kar i należności regresowych
Dział II

157

1,4

18.

Brak właściwości Rzecznika Ubezpieczonych

84

0,7

19.

Ogółem

11 612

100

Tryb rozpatrywania skarg z zakresu ubezpieczeń gospodarczych i wyniki interwencji

W okresie od 01.01.2015 r. do 10.10.2015 r. w większości spraw kierowanych do urzędu tj. w 10 241 sprawach (88,2%) Rzecznik Ubezpieczonych podjął interwencję (Wykres nr 2). Podjęcie interwencji w danej sprawie miało miejsce wówczas, gdy z posiadanego materiału wynikało, iż naruszone zostało prawo lub interes osób ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych z umów ubezpieczenia. Rzecznik Ubezpieczonych odmówił podjęcia interwencji w 1125 przypadkach, co stanowiło 9,7% wszystkich skarg z zakresu ubezpieczeń gospodarczych. Podstawową przyczyną niepodjęcia interwencji było kierowanie do Rzecznika spraw jako do kolejnego adresata („do wiadomości”), gdyż ich autorzy wyraźnie zaznaczali, iż chodzi im jedynie o zapoznanie Rzecznika z daną sprawą. Nie podejmowano również interwencji w sprawach, w których stwierdzono, iż analiza posiadanych dokumentów nie wskazuje na naruszenia prawa, bądź interesów osób, które Rzecznik Ubezpieczonych reprezentuje. Znaczna grupa spraw wymagała uzupełnienia o dodatkowe informacje, bez których dalsze badanie jej było niemożliwe. Do zakresu spraw, w których nie podjęto interwencji zaliczono również przypadki braku właściwości Rzecznika Ubezpieczonych, wycofania skargi przez skarżącego, sprawy w których toczy się postępowanie przed sądem, zapadły już wyroki sądowe lub zawarto ugodę z zakładem ubezpieczeń, która zawierała zrzeczenie się przez skarżącego dalszych roszczeń.

Wobec 2,1% skarg kierowanych do Rzecznika Ubezpieczonych w okresie od 01.01.2015 r. do 10.10.2015 r., nie dokonano jeszcze ostatecznej oceny w postępowaniu wewnętrznym. Dopiero jego zakończenie pozwoli na podjęcie decyzji w sprawie dalszego postępowania.

W wyniku interwencji Rzecznika Ubezpieczonych w okresie od 01.01.2015 r. do 10.10.2015 r. łącznie w odniesieniu do 2008 skarg nastąpiła zmiana stanowiska na korzyść skarżącego, co stanowiło 26,8% wszystkich spraw zakończonych, w tym 67 spraw zostało uznanych w drodze wyjątku (0,9%).

W omawianym okresie sprawozdawczym, 5492 sprawy zostały zakończone wynikiem negatywnym, co stanowiło 73,2% wszystkich skarg, w których Rzecznik Ubezpieczonych zakończył postępowanie interwencyjne (Wykres nr 3).

Liczba skarg z zakresu ubezpieczeń gospodarczych kierowanych na poszczególne zakłady ubezpieczeń

W omawianym okresie do Biura Rzecznika Ubezpieczonych wpłynęło łącznie 3141 skarg odnoszących się do nieprawidłowości w dziale I, co stanowiło 27,1% wszystkich spraw (Tabela nr 1).

Na funkcjonowanie określonych zakładów ubezpieczeń działu I z siedzibą w Polsce odnotowano 3095 wystąpień; 20 spraw dotyczyło Oddziałów zagranicznych zakładów ubezpieczeń w Polsce; w 17 przypadkach sprawy odnosiły się do funkcjonowania zagranicznych podmiotów (Tabela nr 4); w 9 sprawach brak było wskazania nazwy zakładu ubezpieczeń na życie, którego dotyczyła skarga.

W okresie od 01.01.2015 r. do 10.10.2015 r. odnotowano łącznie 8387 skarg odnoszących się do nieprawidłowości w dziale II, co stanowiło 72,2% wszystkich spraw (Tabela nr 1).

Na działalność poszczególnych zakładów ubezpieczeń działu II z siedzibą w Polsce wpłynęło 7245 skarg; 885 spraw odnosiło się do działalności Oddziałów zagranicznych zakładów ubezpieczeń w Polsce; 81 skarg odnotowano na działalność zagranicznych zakładów ubezpieczeń; w 54 przypadkach wystąpienia skarżących odnosiły się do funkcjonowania podmiotów ustanowionych przez zagraniczne zakłady ubezpieczeń jako reprezentantów do spraw roszczeń na terenie Polski nie będących zakładami ubezpieczeń (Tabela nr 5); 82 skargi dotyczyły Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego; 1 sprawa dotyczyła działalności Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych oraz 1 sprawa dotyczyła upadłego zakładu ubezpieczeń, a w odniesieniu do 38 wniosków skarżący nie określili nazwy zakładu ubezpieczeń działu II będącego podmiotem skargi.

W pozostałych 84 sprawach brak było właściwości Rzecznika Ubezpieczonych (Tabela nr 1).

Tabela nr 4
Liczba skarg kierowanych do Rzecznika Ubezpieczonych w okresie 01.01.2015 r. – 10.10.2015 r. w związku z działalnością
poszczególnych zakładów ubezpieczeń działu I w porównaniu do ich udziału w rynku (stan na 30.06.2015 r.)*

Lp.

Zakłady ubezpieczeń
dział I

Liczba skarg

% ogólnej
liczby skarg
z zakresu działu I

Udział zakładu ubezpieczeń w rynku działu I w %
(stan na 30.06.2015 r.)*

1.

AEGON TU na Życie S.A.

72

2,292

3,412

2.

TU Allianz Życie Polska S.A.

100

3,184

2,956

3.

AVIVA TU na Życie S.A.

44

1,401

7,630

4.

AXA ŻYCIE TU S.A.

150

4,776

4,721

5.

BZ WBK – AVIVA TU na Życie S.A.

6

0,191

0,888

6.

TU na Życie Cardif Polska S.A.

29

0,923

0,748

7.

Compensa TU na Życie S.A. Vienna Insurance Group

95

3,025

2,277

8.

WTUŻiR Concordia Capital S.A.

30

0,955

0,202

9.

STU na Życie Ergo Hestia S.A.

77

2,451

5,764

10.

TU na Życie Europa S.A.

187

5,954

3,218

11.

Generali Życie TU S.A.

193

6,145

4,807

12.

TU INTER – ŻYCIE Polska S.A.

8

0,255

0,036

13.

MACIF Życie TUW

-

-

0,057

14.

METLIFE TUnŻiR S.A.

73

2,324

7,370

15.

NATIONALE - NEDERLANDEN TUnŻ S.A.
(poprzednia nazwa ING TU na Życie S.A.)

57

1,815

4,994

16.

Open Life TU Życie S.A.

211

6,718

6,739

17.

PKO ŻYCIE TU S.A.

69

2,197

4,039

18.

POCZTOWE TUnŻ S.A.

-

-

0,003

19.

Polisa – Życie TU S.A. Vienna Insurance Group

45

1,433

0,946

20.

PRAMERICA Życie TUiR S.A.

9

0,287

0,757

21.

PZU Życie S.A.
- Ub. zawarte przed 1989 r. (tzw. stary portfel)
- Ub. na życie zawarte po 1989 r.

1176
18
1158

37,440
0,573
36,867

28,363

22.

TUW Rejent – Life

-

-

0,054

23.

Signal Iduna Życie Polska TU S.A.

11

0,350

0,221

24.

Skandia Życie TU S.A.

180

5,731

2,662

25.

TU SKOK Życie S.A.

21

0,669

0,223

26.

UNIQA TU na Życie S.A.

16

0,509

0,574

27.

TUnŻ WARTA S.A.

236

7,514

6,338

28.

Oddziały zagranicznych zakładów ubezpieczeń w Polsce:

  • SOGECAP S.A. Oddział w Polsce
  • CALI Europe S.A. Oddział w Polsce
  • Prevoir-Vie Groupe Prevoir SA Oddział w Polsce

20

16
3
1

0,637

0,509
0,096
0,032

-

29.

Zagraniczne zakłady ubezpieczeń

17

0,541

-

* Udział w rynku mierzony składką przypisaną brutto w dziale I, za: Biuletyn Kwartalny. Rynek ubezpieczeń 2/2015, www.knf.gov.pl.

Tabela nr 5
Liczba skarg kierowanych do Rzecznika Ubezpieczonych w okresie 01.01.2015 r. – 10.10.2015 r. w związku z działalnością
poszczególnych zakładów ubezpieczeń działu II – w porównaniu do ich udziału w rynku (stan na 30.06.2015 r.)*

Lp.

Zakłady ubezpieczeń
dział II

Liczba skarg

% ogólnej
liczby skarg
z zakresu działu II

Udział zakładu ubezpieczeń w rynku działu II w %
(stan na 30.06.2015 r.)*

Liczba skarg
(ogółem)

Liczba skarg
(ubezpieczenia komunikacyjne)

1.

TUiR Allianz Polska S.A.

424

293

5,055

6,420

2.

AVIVA TU Ogólnych S.A.

102

85

1,216

1,535

3.

AXA TUiR S.A.

28

3

0,334

0,931

4.

BENEFIA TU S.A. Vienna Insurance Group

91

84

1,085

0,682

5.

BRE Ubezpieczenia TUiR S.A.

71

56

0,847

1,051

6.

BZ WBK – AVIVA TU Ogólnych S.A.

14

-

0,167

0,809

7.

TU Compensa S.A. Vienna Insurance Group

233

127

2,778

3,700

8.

Credit Agricole TU S.A.

-

-

-

0,014

9.

D.A.S. TU Ochrony Prawnej S.A.

4

-

0,048

0,064

10.

STU Ergo Hestia S.A.

780

489

9,300

13,220

11.

TU Euler Hermes S.A.

1

-

0,012

1,070

12.

TU Europa S.A.

147

4

1,753

2,663

13.

Generali TU S.A.

508

353

6,057

3,265

14.

Gothaer TU S.A.

262

172

3,124

2,149

15.

TU INTER Polska S.A.

28

-

0,334

0,451

16.

TU INTERRISK S.A. Vienna Insurance Group

514

216

6,129

3,173

17.

KUKE S.A.

-

-

-

0,150

18.

Link 4 TU S.A.

217

198

2,587

1,836

19.

TUiR Partner S.A.

3

2

0,036

0,006

20.

PTR S.A.

-

-

-

2,273

21.

PZU S.A.

2241

1548

26,720

31,043

22.

Signal Iduna Polska TU S.A.

17

-

0,203

0,190

23.

UNIQA TU S.A.

242

128

2,885

3,999

24.

TUiR WARTA S.A.

845

450

10,075

14,046

25.

TU ZDROWIE S.A.

1

-

0,012

0,084

26.

Concordia Polska TUW

23

9

0,274

0,890

27.

TUW Cuprum

4

-

0,048

0,311

28.

Pocztowe TUW

36

27

0,429

0,280

29.

TUW SKOK

52

-

0,620

0,662

30.

TUW TUW

190

101

2,265

1,670

31.

TUZ TUW

167

103

1,991

1,363

32.

Oddziały zagranicznych zakładów ubezpieczeń w Polsce:
*
Ceska Pojistovna S.A. Oddział w Polsce (PROAMA)
* Avanssur S.A. Oddział w Polsce (AXA Direct)
* Liberty Seguros S.A. Oddział w Polsce (Liberty Direct)
* AIG Europe Ltd Sp. z o.o. Oddział w Polsce
* AGA International S.A. Oddział w Polsce
* Cardif-Assurances Risques Divers S.A. Oddział w Polsce
* Europäische Reiseversicherung AG Oddział w Polsce
* BTA Insurance Company SE Oddział w Polsce
* ACE European Group Ltd Sp. z o.o. Oddział w Polsce
* Inter Partner Assistance S.A. Oddział w Polsce
* SOGECAP S.A. Oddział w Polsce

885

465

208
112

35
25
13

10

8
6

2
1

769

449

202
106

4
-
-

-

8
-

-
-

10,552

5,544

2,480
1,335

0,417
0,298
0,155

0,120

0,095
0,072

0,024
0,012

-

33.

Zagraniczne zakłady ubezpieczeń

81

12

0,966

-

34.

Reprezentanci do spraw roszczeń na terenie Polski nie będący ZU

54

53

0,644

-

* Udział w rynku mierzony składką przypisaną brutto w dziale II, za: Biuletyn Kwartalny. Rynek ubezpieczeń 2/2015, www.knf.gov.pl.


Wydawca
Rzecznik Finansowy
Al. Jerozolimskie 87
02-001 Warszawa

Redakcja
Redaktor naczelna: Aleksandra Wiktorow
Rada redakcyjna: Krystyna Krawczyk, Aleksander Daszewski
Rada programowa: członkowie Rady Ubezpieczonych
Sekretarz redakcji: Urszula Borowiecka

(C)2015 Rzecznik Finansowy. Wszelkie prawa zastrzeżone.